Vida Vino
Drie dagen in vogelvlucht Rioja, Rueda en Ribera del Duero, met de intentie een goed fundament neer te leggen met samenwerkende wijnhuizen. Het lijkt een onmogelijke opgave, maar met onze fantastische gastheer en Spanje specialist Rudolf Nipius, bleek dit meer dan mogelijk. Tijdens deze dagen voelde ik me net Sponge Bob, informatie van Rudolf opnemend, want dit vind ik nergens in boekjes terug. Dank voor deze fantastische dagen Rudolf. Muchas Gracias!
Geland in Madrid gingen we op weg naar onze eerste missie, de bron van de rivier de Duero. Deze rivier loopt vanuit midden-noord Spanje door naar Portugal en mond uit bij Porto in de Atlantische Oceaan. De 897 km aan oevers van deze rivier zijn een droomgebied voor veel wijnliefhebbers.
De Duero, zoals ze de rivier in Spanje noemen, ontspringt in het gebergte Sierra de la Demanda op 2200 m hoogte en neemt een serieuze vorm aan na het stuwmeer Embalse de la Cuerda del Pozo.
De Embalse ligt in de omgeving van Soria, de rivier maakt een ruime bocht om deze plaats en stroomt dan richting het westen af. Dit is echt een prachtig stukje natuurschoon Spanje.
We vervolgen onze route naar Logroño, daar waar het huis Marqués de Vargas ligt. Net buiten de stad, in de heuvels van Rioja Alta, is in 1989 de Hacienda Pradolagar gebouwd. De wijngaarden zijn al sinds 1840 aangeplant, maar een heus wijnhuis kwam er maar niet van. Don Pelayo de la Mata, de huidige 11e Marqués heeft te samen met zijn broers en zussen de droom van zijn vader Don Hilario de la Mata, gerealiseerd. De aanplant van de juiste wijnstokken in 1991 zorgde ervoor dat in 1996 de eerste fles werd gebotteld. Un sueño hecho realidad!
Het is helaas geen feit dat er op een dergelijke prachtige plek dan ook gelijk de prachtigste wijnen ontstaan. Dit heeft kennis nodig van het terroir, de juiste druivenrassen op de juiste plekken, het juiste gebruik van houten vaten en natuurlijk met een beetje hulp van bovenaf. Het weer kan gekke sprongen maken. Marqués de Vargas heeft prachtig terroir in handen, er moest alleen nog gezocht worden naar de juiste manier van het wijnmaken. Dit bleek een zoektocht naar de X-factor.
Marqués de Vargas vond deze X-factor in de befaamde wijnmaakster Ana Barrón. Een vrouw met een ongelooflijke know-how als het draait om wijn maken. Dankzij haar toedoen is de gehele visie en werkwijze bij Marqués de Vargas veranderd. Dit komt compleet ten goede aan de wijn “wat een magische krachten heeft deze dame”.
Het huis heeft de afgelopen jaren prachtige en prestigieuze wijzigingen doorgevoerd. Laten we beginnen met de immense verbouwingen van de kelders. Niets wordt meer aan het toeval overgelaten.
De druiven staan rondom het huis aangeplant, totaal 50 ha aan eigen wijngaarden, deze zijn door Ana opnieuw gestructureerd en ingedeeld in 34 plots. Dit op basis van bodemstructuur, ligging en type druif. Druiven en plots worden ook afzonderlijk van elkaar geplukt, allemaal op basis van hun eigen vastgestelde fenolische rijpheid. Zo dat iedere druif in zijn beste staat binnenkomt.
Vanaf het punt waar de druiven binnenkomen, vergisten, hard werken totdat ze wijn zijn en dan heerlijk mogen rusten in de specifieke vastgestelde type vaten. Alle op hun eigen tijd. Bij binnenkomst van de ruimte waar al deze vaten liggen opgestapeld en in mooie rijen zijn ingedeeld, geeft het je een bijzondere ervaring. Je voelt gewoon dat hier iets bijzonders aan het ontstaan is. Ana heeft magnifiek in kaart waar ze welke druif heeft en vooral wat de wijn in zijn geheel gaat doen.
Dit geeft wijnen met een magnifieke elegantie, maar wel met diepte, lengte en kracht in de smaak. Haar grootste wijzigingen zijn het elimineren van Russische vaten en de druif Cabernet Sauvignon. De joker die Ana hierop ingezet heeft is de druif Mazuelo, deze druif is heel subtiel in de wijnen en de wijngaard aanwezig. Het is een gevoelige druif, die zich niet makkelijk laat bewerken, maar als je dit goed doet, dan is het resultaat verbluffend mooi en vol fruit. Marqués de Vargas heeft ongeveer 9 ha Mazuelo aangeplant staan en maakt echt het persoonlijke verschil van Ana.
Vanaf 2015 is Ana bij Marqués de Vargas gekomen, de oogst en vergisting had toen al plaatsgevonden, toch is zij met deze oogst al een nieuwe richting ingeslagen. Een weg die, mocht je het mij vragen, absoluut naar succes leidt.
Geproefd:
Marqués de Vargas Reserve 2015. Deze wijn bevat nog duidelijk sporen van hoe de basis was. Hierin duidelijk wat minder elegantie, maar wel een mooie volle structuur. Intense fruit smaken domineren de wijn, tezamen met zachte tannine.
Marqués de Vargas Reserve 2016. Een wijn die duidelijk nog wat tijd mag krijgen om uit te bloeien tot een prachtige bloem, maar met 23 mnd op barrique is dit niet vreemd. Eerst wat indrukken van stoffige klei, hieronder komt het fruit heel fris en puur tevoorschijn. Frisse, strakke indrukken en veel complexe tonen. Lange finale met veel fruittonen.
Marqués de Vargas Gran Reserve 2012. Hier al verfijnder Amerikaans eik gebruikt, dit vooral om de typische Rioja stijl te benadrukken. Het aroma geeft veel gerijpte tonen, bijna umami-achtig. De smaak is zacht en geeft een rond mondgevoel. De afdronk is lang en een tikje spicy met een vleug karamel en koffie.
Marqués de Vargas Seleccion Privada 2015. Deze wijn wordt speciaal voor de familie gebotteld, maar gelukkig komt er ook een klein deel van op de markt. Het aroma is nog wat gesloten, maar het fruit piept er na wat walsen goed doorheen. De wijn geeft een zacht balsamico-achtig mondgevoel, is nog wat jong en strak, maar laat veel potentie zien. Lange finale met vanille, fris rood fruit en rijpe licht drogende taninne. Een jonge hengst in de renstallen!
Marqués de Vargas Hacienda Pradolagar 2015. Geheel van het plot ‘La Victoria’ , hier stokken van 38 jaar oud en 17 mnd rijping in nieuw Frans eiken vat van 225 ltr. In deze wijn ook een heel klein percentage witte druiven mee vergist en 20% Mazuelo, voor het frisse randje. Een spannende wijn, die echt even gekarafeerd mag worden, zodat hij mooi opkomt in je glas. Waanzinnige smaken, rond, vol en veel. Balsamico structuur, rood en zwart fruit met een vleug vanille. Een fenomenale lange finale.
De wijnen hierboven zijn alle gemaakt op basis van de Tempranillo druif. In een wijn van Ana Barrón vinden we ook de Mazuelo terug al dan niet in kleine percentages. Verder heeft Marqués de Vargas wat aanplant van Garnacha, Graciano y Maturana en wat andere druiven.
Dank aan de fantastisch enthousiaste Maria Vecino Castel voor je mooie verhalen en uitleg, dank Ana Barrón voor je uitleg van het wijn maken en dat je zulke prachtige wijnen weet te creëren.
Wij zetten onze reis verder. Rijden in de Rioja eind oktober is geen straf, de wijngaarden zijn prachtig gekleurd en het landschap lijkt wel een schilderij, van groen-geel tot diep bordeaux rood blad op de wijnranken. Rudolf verteld ons dat het gebied vol zit met gieren, deze proberen we te spotten, maar dat lukt vandaag niet helemaal. Wel een zwerm Rode Wouwen, ook heel groot en mooi!
In de middag worden we verwacht bij Bodegas Patrocinio, eigenlijk moet ik al zeggen Bodegas Zinio. Deze naamsverandering heeft te maken met ‘proces van vernieuwing’ waar het huis hard aan werkt.
Zinio werkt vanuit een geheel andere visie. Hier zijn er 200 boeren met een eigen wijngaard, de één wat groter dan de ander, maar alle volledig begeleidt door het team van Zinio wat werkt onder leiding van wijnmaakster Maria Martinez. Ook hier wordt nauwkeuriger dan ooit alles in kaart gebracht en kan Maria haar wijnen met grote precisie vinificeren. Bodegas Zinio ligt in het dorp Uruñuela, eigenlijk is het dorp en de bodegas één!
De Bodega heeft zojuist een prachtige verbouwing ondergaan en is duidelijk goed voorbereid op de toenemende wijntoeristen. Een prachtige ontvangstruimte, met proefbar en ruimte voor meegereisde kids. Daarboven mooie vergaderruimtes, kantoren en een goede keuken. Ideeën om te picknicken of te bbq-en in de wijngaard behoren tot de optie. De Ooievaars die altijd in de buurt van het huis nesten, worden prachtig tot iconen van Zinio verheven. Een huis met een missie en een visie waarin wijn duidelijk het doel is om het leven van velen te optimaliseren. Wij als wijngenieters boffen hier maar mee!
We werden opgewacht door de goedlachse Mariola Varona, een dame met een goede kennis van wijn op de wereldmarkt. Zij gaf ons een fijne tour met aansluitend een proeverij met de fijne wijnen van Zinio.
We starten met een Spaans ‘federweiss’ van de Tempranillo Blanco, fris zuur en mega fruit potentie. Tempranillo Blanco is een hele jonge mutatie ontstaan uit de ‘gewone’ Tempranillo. Wel een druifje waar men veel mee experimenteerd en waarbij de verwachting best hoog ligt.
Maria Martinez ziet erg veel potentie in deze druif en naast de ruim aangeplante Viura vindt ze het een zeer welkome nieuweling.
Geproefd:
Zinio Blanco 2018 Viura 20% Tempranillo Blanca 20% , aroma bloemig, geconserveerd fruit, peer, kiwi, De wijn geeft lichte frisse zuurtjes. Denk dit glas bij een lichte salade met vis of fruit, licht spicy gerechtje.
Zinio Rosado 2018 Tempranillo, zacht geurig licht aards aroma. In de smaak bosaardbei, karamel, de wijn heeft een sappige afdronk en plakt fijn in de finale.
Zinio Tinto Tempranillo, geurend naar zwarte besjes en laurierblaadjes. De wijn geeft veel fruit en sap, de afdronk is een tikje spicy.
Zinio Tempranillo Crianza Balsamico geur, donker bosfruit. Een zacht fluwelige structuur. Fris zuurtje, lichte rijpe taninne, drogend en sappig tegelijk. Licht spicy met een zeer goede afdronk.
Zinio Garnacha 2015 Granaat rood, wat vlakker in geur en wat beurse aardbei. De wijn is over zijn mooiste punt heen.
Zinio Garnacha 2016 Fruit, ijzer. De wijn is bijzonder elegant en fijne zuurtjes exploderen in je mond. De wijn geeft veel sap en een plezier om te drinken.
Zinio Garnacha 2017 De wijn geeft veel donker fruit aroma in de neus en smaak. De taninne zijn rijp, maar nog erg drogend. Nog even laten rijpen.
Uit vat geproefd; 100% Tempranillo Blanc rijpend op Amerikaans eik. De wijn toont veel potentie, maar nog zeker niet af. Hoge zuren met in het midden nadrukkelijk hout, dit afgerond door dikke zware karamel. Balans is nog zoek.
Het bezoek bij Bodegas Zinio was absoluut een positieve verassing, met dank aan de twee power vrouwen Maria en Mariola.
Met een voldaan gevoel en prachtige indrukken, rijden we naar Valladolid. Even lekker de stad in en wat eten en wijn drinken, genieten, want daar is wijn voor gemaakt.
Nieuwe dag! Dag van de Rueda en Ribera del Duero. Twee streken met 180 ̊ verschil in wijnstijl. Waar Rueda bij ons allen de smaak van een verfrissende Verdejo oproept, geeft Ribera de wijnen die je als een wollen deken verwarmen.
Nava del Rey daar lag ons doel! Juan y Alvaro die Benito, de eigenaar van Bodegas Alvarez y Dias, nam ons bij aankomst gelijk mee naar de andere kant van het stadje. We gingen een binnenplaats op die leidde naar een ijzeren poort met een mysterieuze trap naar oude kelders van vervlogen tijden. Juan vertelde ons bij de wandeling door destraten, dat in vroegere tijden iedereen in bezit was van zijn eigen ‘wijnmakerijtje’ onder zijn woning. Hierdoor heeft iedere woning een luchtventilatie klepje op de pui of anders een lucht-schoorsteen in de tuin. Dit omdat je in een wijnkelder simpelweg frisse lucht nodig hebt. In de loop ter tijd werden deze kelders van de hand gedaan en samengevoegd. Zo is het in Nava del Rey ook gegaan en heeft Alvarez y Dias nu een enorme grote historische kelder, die zelfs onder 2 kerken doorloopt. Deze enorme kelders van wel 500 jaar oud, herbergen enorme vaten walnotenhout en prachtige oude amphora’s. Deze amphora’s zijn weer een beetje in gebruik genomen voor een unieke versie van een geheel natuurlijk vergiste en gerijpte Verdejo. Dit is bedoelt voor een speciale jubileum wijn. Het blijft altijd een feestje om het sprankelen en knisperen van de druiven en de gisten in de kruiken te zien, te horen en te ruiken. We doolden nog wat rond in deze oude vertrekken. Deze kelders, geurend naar de schimmels op de wanden en het schemerige licht, geven absoluut een soort sprookjesgevoel.
Weer terug in het zonnetje boven de grond, gingen we in het lab bij wijnmaakster Pilar aan het proeven van de piepjonge net vergiste Verdejo. Hier ook weer Verdejo druiven ingedeeld op terroir, leeftijd van de stokken en in welk stadium de pluk heeft plaatsgevonden. Zoveel verschillen nu al in deze kakelverse troebele sapjes. Pilar had ook wat Verdejo klaar gezet welke een houtrijping had ondergaan. In de juiste verhouding met Verdejo die op een reductieve wijze is gemaakt, kan houtgerijpte Verdejo een fantastisch rijke wijn geven. Gastronomisch ingezet echt een wijn die voor
de ‘plus’ factor zorgt. Verdejo is sowieso een wijndruif die zich de afgelopen jaren ongelooflijk sterk op de kaart heeft gezet. Het behouden van frisse en verassende aroma’s in compleet vernieuwde wijnmaak processen, heeft geleid tot een terecht succes van deze wijnen.
Dank Pilar voor de kijk in jouw keuken en Juan, de volgende keer proosten we met Verdejo op jullie!
Ribera del Duero here we come! Onderweg raadde Rudolf ons aan om toch maar weer goed de gieren in de gaten te houden. Deze zweven als vliegtuigjes boven de heuvels, maat tot op heden nog geen succes. We rijden uiteindelijk op de autoweg die wat parallel loopt aan de Duero rivier. We rijden wijnhuizen voorbij, waarvan ik zeker weet dat ik hun wijn weleens gedronken heb. Ribera del Duero staat ook prachtig in de herfstkleuren en ook hier zijn alle oogsten mooi binnen. Als we met de wijnmakers spreken over de oogst 2019 geven ze allen unaniem aan dat de kwaliteit zeer goed is, de druiven zijn overall wat kleiner. Hierdoor geven ze minder sap, minder volume. Spanje heeft ook echt te maken met water tekorten. Water reserves zijn hier niet onuitputtelijk, dus dit geeft menig belang hebbende grijze haren.
De rit door deze streek maakt toch wel duidelijk dat dit een ruig stukje Spanje is. Bodemstructuur en verschillen zijn hier ook goed zichtbaar door de verschillende kleuren van de aarde en bodem, behoorlijk rijk aan kalk. We slaan een pad op omhoog, Conde de San Cristóbal! De authentieke Spaanse haciënda geeft je direct een ‘Zorro’ gevoel. Het huis ligt wat hoger en de wijngaarden liggen prachtig glooiend hier omheen. Bij het uitstappen van de auto zien we direct een kudde reeën snoepen aan de blaadjes en de laatste restjes druiven. De wijnmaker Jorge Peique, waar we hartelijk door werden ontvangen, is wat minder blij met de reeën. Ze richten behoorlijk wat schade aan, maar ook hier spot men weer regelmatig een wolf. Dit brengt dan weer wat meer de natuur in balans, zeggen we maar.
We duiken gelijk een Landrover in en krijgen een ‘tour especial’ door de wijngaarden. Hier in de Ribera zoekt men steeds hoger het terroir op voor de druiven. Boven op de heuvels die wat meer een plateau bieden, is er meer koeling en behoudt men de frisse zuren beter in de druiven. Ribera del Duero, wat eigenlijk doet vermoeden dat men de oevers van de rivier als beste deel ziet. Dit is echter niet zo, langs de oevers is er teveel klei en lang niet de meest optimale plek voor druivenstokken van hoge kwaliteitswijn. Want optimale, goede en gezonde druiven zijn de enige druiven die een dergelijke wijn kunnen maken.
Na een prachtige rit door de wijngaarden en mooie vergezichten op 900 mtr hoogte over de Duero te hebben gezien, duiken we de kelders in. In de kelder verteld Jorge dat men hier ook hard gewerkt heeft om de wijngaarden nog nauwkeuriger in kaart te brengen. Dit om top kwaliteit nog specifieker te selecteren en om de druiven optimaal gezond en met de juiste rijpheid binnen te halen. Biologisch werken is hier ook weer de standaard op de 45 ha aan wijngaarden. In de kelder is men volop bezig met de druiven die in het vergistingsproces zitten of net alweer een stapje verder zijn. Heerlijke geuren van jonge wijn dringen je neus binnen. Ook hier weer imposante vaten, rvs-cuvées in allerlei formaten, betonnen eieren en zoveel oude en nieuwe barriques van diverse type hout. Allemaal voor dat ene doel, van een druif een prachtige wijn maken.
Na een goede uitleg van Jorge over de wijze waarop de Ribera de Duero wijnen van Conde de San Cristóbal worden gemaakt, mogen we ze natuurlijk allemaal proeven! Met ook nog een verrassing van Jorge in petto.
Geproefd:
Conde de San Cristóbal Flamingo Rosé 2018 Tinta Fina, prachtige stoere rosé met een goede neus van aardbei, geroosterde tonen, groen bloemig. De wijn vergist ongeveer 30 dagen zonder sulfiet en rijpt vervolgens op zijn lie met een lichte battonage. Dit geeft de wijn een volle ronde smaak, groen hintje, tikje karamel en rood fruit. Goede struktuur en een rosé met veel smaak.
Condo de San Cristóbal 2015 Tinta Fina 100% 14 mnd Frans 85% Caucasus 15% Dik aangezet, goede krachtige neus, hout, fruit, specerijen en een gelijkwaardig balans. Lange afdronk met een goede bite. Karaferen een pré op 15-16 ̊C.
Conde de San Cristóbal 2016 Tinta Fina 100% 14 mnd Frans eik Fantastische fruit ervaring, elegant fris en lang. Zuren met veel frisheid en die sap geven, balsem van was. Nog even geduld met drink, maar zeer goede potentie.
Conde de San Cristóbal Reserva Especial 2015 Tinta Fina 100% 1 wijngaard 20 mnd Frans eik. Eerste indruk Grand Marnier met bijenwas en aardbei. Bijzonder veel structuur, waanzinnig veel potentie, absoluut karaferen.
Ter afsluiting proefden we nog een wijn, welke nu nog uit het vat geschonken werd. Voordat dit glas geschonken werd kregen we nog een verrassing van moeder natuur, boven de heuveltoppen in de verte zweefde toch echt een aantal gieren, deze konden geen mooiere timing bedenken dan tevoorschijn komen bij zo’n prachtige wijn. Deze wijn is gemaakt van zeer oude pré-phyloxera stokken vanuit één wijngaard. De stokken hebben een leeftijd van 130 jaar en geven zo’n machtig mooie wijn! Dit glas ging ook absoluut mee naar de dinertafel, waar de wijnen gedronken werden naast de heerlijke gerechten. Zuiglam uit de oven en een glas Ribera de Duera alsof het voor elkaar gemaakt is. Spanje, ik begrijp het steeds een beetje beter en Jorge Peique blijf vooral deze mooie wijnen maken!
Deze reis maakte ik met Rudolf Nipius en Walt Hahn, een top gezelschap.
Lieve groet, Esther Zwanink Stevens ______________________________________________________________________